اتوکلاو

برخی بر این باور هستند که اتوکلاو کلاس b تنها مربوط به حوزه دندان پزشکی نمی باشد زیرا اتاق های جراحی ،ارتوپد ها،متخصصین زنان و زایمان و شمار بسیاری از جامعه پزشکی به این کلاس از اتوکلاو ها احتیاج دارند پس می توان نتیجه گرفت اتوکلاو کلاس b جامع و کامل ترین نوع از لحاظ ساختاری در بین انواع کلاس اتوکلاو است. اتوکلاو آزمایشگاهی در مدل ها و شکل های داخل استوانه ای و داخل 4 گوش تولید میشوند که این فرصت را فراهم میکند که از بیشترین فضای داخل اتوکلاو استفاده کرد .اتوکلاو دندان پزشکی نوع b نسل جدیدی از خانواده استریل کننده ها میباشد که با به کارگیری از تکنولوژی محیط خلا و فشار بخار،عملکرد بالایی را در اتوکلاو کلاس b را فراهم می کند.

به منظور مدیریت و بی خطرسازی پسماندهای عفونی، سیستم اتوکلاو (استریلیزاسیون) مورد استفاده قرار خواهد گرفت. این سیستم که جزء روش­های غیر سوز و در حقیقت عمل استریل سازی پسماندهای عفونی را انجام خواهد داد، در حال حاضر بهینه­ترین روش مدیریت پسماندهای عفونی در دنیا محسوب شده و به طور گسترده در کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه مورد استفاده قرار می گیرد. اتوکلاو یکی از تجهیزات مورد نیاز در اکثریت مراکز درمانی می باشد. این سیستم به منظور استریل تجهیزات استفاده می شود و برمبنای فشار و دما عملیات استریل را انجام می دهد. به طور کلی تمام مواد غیر عفونی و عفونی آلوده شده با عوامل بیولوژیک شامل بقایای نمونه‌های محیط کشت تلقیح شده، پاتوژن‌های رشد کرده ، سلول‌های انسانی ، حیوانی و گیاهی ، مواد آلوده شده به مدفوع انسان یا حیوان، محصولات خونی انسان و حیوان و... می‌توانند اتوکلاو شوند. موادی مثل داروهای سرطان‌زا، رادیو ایزوتوپ‌ها، مواد شیمیایی سمی، مواد شیمیایی قابل تبخیر یا هر ماده خطرناک دیگری را که ممکن است در اثر حرارت تبخیر شود و انتشار یابد نمی توان اتوکلاو بیمارستانی کرد. به طور کلی مواد قابل اشتعال ، واکنش پذیر خورنده ، سمی یا مواد رادیو اکتیو نباید اتوکلاو شوند.

مراحل بی خطرسازی پسماند عفونی در اتوکلاو بیمارستانی

مرحله ۱: پیش خلأ یا وکیوم سازی (اکسیژن موجود در رآکتور تخلیه شده و فشار منفی خواهد شد.)

مرحله ۲: تزریق بخار به درون رآکتور (افزایش دما و فشار سیستم)

مرحله ۳: نگهداری بخار و عمل استریلیزاسیون در اتوکلاو بیمارستانی

مرحله ۴: اگزاست یا خروج بخار موجود در رآکتور (کاهش فشار و دمای سیستم)

مرحله ۵: مرحله یکسان سازی یا وکیوم بریکر (افزایش فشار تا برابر سازی با فشار محیط)

۲- چه نکاتی هنگام کار با اتوکلاو بخار باید رعایت شود؟
اثر بخشی اتوکلاو بستگی به زمان, دما و مسیر تماس بخار با مواد عفونی دارد. بنابراین برای استریل کردن کامل و موثر و همچنین جهت عملکرد صحیح اتوکلاو پیشنهاد می شود:

 بیشتر از سه چهارم کیسه اتوکلاو پر نشود.
  مواد نوک تیز نباید در داخل کیسه اتوکلاو بخار قرار داده شوند بلکه باید در ظروف مخصوص زباله های نوک تیز جمع آوری شده و به عنوان زباله های تیز و برنده دفع گردد.
 کیسه ها, مواد و وسایل مورد نظر جهت استریل شدن در اتوکلاو باید به صورت شل(Loose) و آزاد بسته بندی شوند تا جریان بخار آب بتواند آزادانه در آن جریان داشته باشد.
 اقلام طوری قرار داده شوند که بخار به تمامی نقاط آنها برسد.
 ظروف شیشه ای باید روی کناره خود قرار داده شوند تا هوا بتواند جای خود را با بخار عوض کند.
بخار نمی تواند در چربی ها نفوذ کند بدین ترتیب وسایل آلوده به چربی باید از طرق دیگری استریل شوند.
ظروف حاوی مایع را نباید پر کرد بلکه باید یک دوم تا یک سوم اتوکلاو بخار خالی باشد این کار مانع از خارج شدن مایع از ظرف هنگام جوش آمدن می شود.

– حداقل زمان لازم جهت اتوکلاو کردن ۴۵ -۳۰ دقیقه می باشد برای مثال جهت استریلیزاسیون محلول ها و ویال های کار باDNA، ۲۰ دقیقه و دمای ۱۲۱ درجه کافی است و برای وسایل و مواد کار باRNA, 45 دقیقه و دمای ۱۲۱ درجه کافی می باشد اما مواد عفونی خطرناک تر مثل محیط های کشت تلقیح شده یا نمونه های عفونی  در اتوکلاو (مثل میکروب سل) باید به مدت یک ساعت اتوکلاو شوند. لازم به ذکر است که استفاده از دماهای بیشتر از میزان لازم و مدت زمان طولانی تر تفاوتی در نتیجه حاصل ندارد, پس بهتر است از دما و زمانی که طبق دستورالعمل لازم است، پیروی گردد.

– اتوکلاو باید در داخل آزمایشگاه وجود داشته باشد. اگر اتوکلاو در خارج از آزمایشگاه قرار داشت مواد و وسایل مورد نظر باید در ظروف ضد نشت و قابل استریل کردن بسته بندی شده و به اتوکلاو منتقل شوند.

این سری از اتوکلاو ایرانی شبیه زودپز میباشند. در این دستگاه توسط پیچ هایی از پایین بسته میشود. دستگاه مجهز به فشار سنج برای کنترل فشار میباشد.

در این دستگاه منبع حرارتی خارجی باید وجود داشته باشد.اتوکلاو بخار به دلیل قیمت مناسب  و کاربری اسان یکی از مرسوم ترین روش های استریل میباشد 

اتوکلاو ایراینی سری N در ابتدا بخار تولید میکنند و بعد اززمان مشخص به دمای انتخابی 121 تا 134 میرسند و در مرحله بعد بخار را تخلیه کرده و شروع به خشک کردن میکنند

اتوکلاو های کلینیکال درب از روبرو:

این نوع اتوکلاوها در آزمایشگاه ها به دلیل کاربرد اسان بصورت گسترده ای بکار میرود و در ظاهر شبیه به جعبه هستند و مجهز به کندانسور اب به بخار برای میکروب زدایی  و صفحه نمایشگر فشار و دما میباشند

این نوع اتوکلاو ها ازنظر حجمی ممکن است بسیار بزرگ باشد و برای استریل سازی مواد و وسایل بیمارستانی استفاده گردد 

اتوکلاو ایرانی درب از روبرو به چهار دسته اتوکلاو های کلینیکال, بیمارستانی, کلاس B, دندانپزشکی میتوان تقسیم کرد 

مشخصات اتوکلاو بیمارستانی :

دارای قابلیت استفاده از سیستم بخار مرکزی مجتمع و یا قابلیت ارائه با مولد بخار برقی و یا دارای هر دو قابلیت (دو منظوره) در  اتوکلاو بیمارستانی وجود دارد

درب کشویی پنوماتیک افقی در دو مدل یک درب و دو درب

سیکل کامل استریل شامل مراحل پیش خلا ، پالس ماتیک ، استریلیزاسون و خشک کن در اتوکلاو بیمارستانی وجود دارد.

دارای سیکل استریل برای جامدات با درجه حرارت استریل 121 و 134 درجه سانتی گراد با قابلیت اعمال تنظیمات

دارای سیکل استریل برای مایعات با درجه حرارت استریل 116 و 121 درجه سانتی گراد با قابلیت اعمال تنظیمات و مرحله خنک کن طبیعی

دارای فیلتر میکروبیولوژیکی جهت تصفیه هوا

دارای سیستم تله بخار جهت جلوگیری از تعریق هوا در اتوکلاو بیمارستانی

اتوکلاو بخار به دستگاهی گفته می شود که در آن درجه حرارت باید با استفاده از بخار قابل دستیابی باشد. در قرن نوزدهم برای اولین بار، اتوکلاوهای بخار برای استریل کردن مایعات بکار گرفته شد ولی با پیشرفت علم و تکنولوژی در حال حاضر از این دستگاه برای موارد متفاوتی از قبیل مایعات، تجهیزات و سایر موارد استفاده می شود.

اکثر اتوکلاو بخار به دو محدوده می رسند:

الف- محدوده پائین ۲۵۴-۲۵۰ درجه فارنهایت (۱۲۳-۱۲۱ درجه سانتی گراد)

ب- محدوده بالا ۲۷۴-۲۷۰ درجه فارنهایت (۱۳۴-۱۳۲ درجه سانتی گراد)

۲- چه نکاتی هنگام کار با اتوکلاو بخار باید رعایت شود؟

اثر بخشی اتوکلاو بخار بستگی به زمان, دما و مسیر تماس بخار با مواد عفونی دارد. بنابراین برای استریل کردن کامل و موثر و همچنین جهت عملکرد صحیح اتوکلاو پیشنهاد می شود:

 بیشتر از سه چهارم کیسه اتوکلاو پر نشود.

  مواد نوک تیز نباید در داخل کیسه اتوکلاو قرار داده شوند بلکه باید در ظروف مخصوص زباله های نوک تیز جمع آوری شده و به عنوان زباله های تیز و برنده دفع گردد.

اتوکلاو یک دستگاه برای استریل یا ضدعفونی کردن ابزار و وسایل مورد استفاده در علوم پزشکی، دندانپزشکی و آزمایشگاهی می‌باشد که به صورت یکبار مصرف قابل استفاده نبوده و بیش از یک بار مورد استفاده قرار می‌گیرند، به همین دلیل باید کاملا استریل شوند. این دستگاه کار خود را با استفاده از بخار انجام می‌دهد. دستگاه اتوکلاو دارای یک محفظه است که در آن از نیروی بخار تحت فشار به منظور استریلیزاسیون کمک می‌گیرد. در واقع افزایش دما در اتوکلاو منجر به استریل کردن ابزار آلات می‌شود. این درجه حرارت یا دما با بخار قابل تنظیم می‌باشد. اولین بار در قرن نوزدهم میلادی بود که دانشمندان از دستگاه اتوکلاو به منظور ضدعفونی کردن مایعات بهره بردند. این در حالیست که امروزه از دستگاه اتوکلاو برای استریلیزاسیون تجهیزات جامد نیز استفاده می‌شود. اتوکلاوها را از روی درجه حرارتی که با آن تنظیم می‌شوند نیز تقسیم‌بندی می‌کنند:

به طور کلی در اتوکلاو ایرانی تمام مواد غیر عفونی و عفونی آلوده شده با عوامل بیولوژیک شامل بقایای نمونه های محیط کشت تلقیح شده , پاتوژن های رشد کرده , سلول های انسانی , حیوانی و گیاهی , مواد آلوده شده به مدفوع انسان یا حیوان, محصولات خونی انسان و حیوان , ….. می توانند اتوکلاو ایرانی شوند. مواد عفونی باید در ظروف غیر قابل نشت(Leak proof) با برچسب مخصوص خطر بیولوژیکی جمع آوری شوند سپس اتوکلاو شده و دور ریخته شوند. مایعاتی که احتمالا” عفونی هستند را می توان اتوکلاو ایرانی نموده و سپس در سیستم فاضلاب ریخت یا به نسبت یک به ده با وایتکس یا ترکیبات ضد عفونی کننده مناسب دیگر مخلوط کرد و سپس در سیستم فاضلاب دفع نمود.

به طور کلی  در اتوکلاو بخار تمام مواد غیر عفونی و عفونی آلوده شده با عوامل بیولوژیک شامل بقایای نمونه های محیط کشت تلقیح شده , پاتوژن های رشد کرده , سلول های انسانی , حیوانی و گیاهی , مواد آلوده شده به مدفوع انسان یا حیوان, محصولات خونی انسان و حیوان , ….. می توانند اتوکلاو شوند. مواد عفونی باید در ظروف غیر قابل نشت(Leak proof) با برچسب مخصوص خطر بیولوژیکی جمع آوری شوند سپس اتوکلاو شده و دور ریخته شوند. مایعاتی که احتمالا” عفونی هستند را می توان اتوکلاو بخار  نموده و سپس در سیستم فاضلاب ریخت یا به نسبت یک به ده با وایتکس یا ترکیبات ضد عفونی کننده مناسب دیگر مخلوط کرد و سپس در سیستم فاضلاب دفع نمود.

موادی مثل داروهای سرطان زا ,رادیوایزوتوپ ها , مواد شیمیایی سمی, مواد شیمیایی قابل تبخیر یا هر ماده خطرناکی که ممکن است در اثر حرارت تبخیر شود و انتشار یابد را نمی توان اتوکلاو بخار کرد. به طور کلی مواد قابل اشتعال, واکنش پذیر خورنده, سمی یا مواد رادیو اکتیو نباید اتوکلاو شوند.

اثر بخشی اتوکلاو بستگی به زمان, دما و مسیر تماس بخار با مواد عفونی دارد. بنابراین برای استریل کردن کامل و موثر و همچنین جهت عملکرد صحیح اتوکلاو پیشنهاد می شود:

 بیشتر از سه چهارم کیسه اتوکلاو پر نشود.

  مواد نوک تیز نباید در داخل کیسه اتوکلاو قرار داده شوند بلکه باید در ظروف مخصوص زباله های نوک تیز جمع آوری شده و به عنوان زباله های تیز و برنده دفع گردد.

 کیسه ها, مواد و وسایل مورد نظر جهت استریل شدن در اتوکلاو باید به صورت شل(Loose) و آزاد بسته بندی شوند تا جریان بخار آب بتواند آزادانه در آن جریان داشته باشد.

 اقلام طوری قرار داده شوند که بخار به تمامی نقاط آنها برسد.

ابتدا وسایلی که باید استریل شوند را با آب مقطر و املاح بهداشتی پاک می شوند سپس آنهارا درون پک هایی قرارداده و داخل سبد ها یا قفسه هایی که داخل چمبر هست قرار می دهیم چمبر بسته می شود و تنظیمات مناسب زمان و درجه حرارت برای اتوکلاو بیمارستانی اقلامی که میخواهند استریل شوند انتخاب می شوند.

برخی از اتوکلاو بیمارستانی این پارامترهای مخصوص به خود را دارند و از پیش تعیین شده هستند و با فشردن یک دکمه استریل آغاز می شوند.محدوده استریلیزاسیون 121 تا 135 درجه سانتی گراد است و پس از اینکه چرخه استریل کامل شد بخار با کمک یک خلاء نسبی خارج می شود.

ویژگی های دستگاه اتوکلاو بیمارستانی:

دستگاه اتوکلاو بیمارستانی دارای کاربری آسان می باشد و به آسانی میتوان با آن کارکرد (user friendly)

دستگاه های اتوکلاو بیمارستانی دارای طول عمر بالا و هزینه نگهداری کم می باشد.

دستگاه های اتوکلاو دارای پمپ خلاء جهت جابجایی هوا با سرعت بالا می باشد.

این دستگاه ها همچنین دارای استانداردهای و تاییدیه های لازم می باشد.

دارا بودن برنامه استریل و همچنین تنوع زمانی و دمایی

اتوکلاو بیمارستانی از دسته تجهیزات استریل کننده اجسام است که در بیمارستان های دولتی و خصوصی، مراکز درمانی و پزشکی به بهره برداری می رسد و قابل تنظیم با فشار می باشد، این دستگاه جهت استهلاک و نابودی میکروب ها و باکتری های زنده که روی ابزارآلات و تجهیزات بیمارستانی وجود دارند، اقدام به تولید گرما نموده و گرمای تولیدی از بخار تحت فشار منشا می گیرد که در اتوکلاو بیمارستانی رخ میدهد

اتوکلاو بیمارستانی مجهز به درب ویژه ای است که حالت الکتروگیربکسی دارد و جهت استفاده و کاربری راحت تر از دو نمایشگر استفاده شده که دما و اطلاعات داخلی دستگاه را نشان می دهد.

همانطور که پیشتر گفتیم، اتوکلاو ایرانی به منظور استریل کردن مواد و ابزار موجود در مراکز بهداشتی و درمانی می باشد. اتوکلاو، شکل های مختلف باکتری ها، ویروس ها، انگل ها، قارچ ها و اسپورها را از بین میبرد. اساس کار آن، افزایش دما و تنظیم فشار است که دمای آن با بخار کردن آب حاصل میشود؛ فشار این دستگاه نیز اغلب در 1 اتمسفر تنظیم میشود. در نتیجهٔ این دما و فشار، میتوان آلودگی ها را از سطح مواد زدود. اما خوب است بدانیم همه مواد به این روش استریل نمیشوند چرا که برخی از آنها نمیتوانند دمای بالا را تحمل کنند؛ البته در اینگونه موارد میتوان از روشهای دیگری بهره برد.

ممکن است برای اطمینان از صحت عملکرد اتوکلاو ایرانی و استریلیزاسیون از روش های زیر استفاده شود:

اندیکاتور بیولوژیکی و میکروبی (به منظور کنترل بار)

تست PCD و تست BOWIE-DICK (به منظورکنترل تجهیزات)

اندیکاتور شیمیایی بخار (به منظورکنترل پک های بیمارستانی)

نکته دیگری که که در مورد اتوکلاو ایرانی حائز اهمیت است، تاثیر منفی هوا در کارکرد آن است چراکه هوا، منجر به افزایش زمان مورد نیاز برای استریلیزه کردن میشود؛ از این رو سیستم دستگاه، هوا را تاحد ممکن از آن خارج

همانطور که پیشتر گفتیم، این اتوکلاو کلاس b به منظور استریل کردن مواد و ابزار موجود در مراکز بهداشتی و درمانی می باشد. اتوکلاو، شکل های مختلف باکتری ها، ویروس ها، انگل ها، قارچ ها و اسپورها را از بین میبرد. اساس کار آن، افزایش دما و تنظیم فشار است که دمای آن با بخار کردن آب حاصل میشود؛ فشار این دستگاه نیز اغلب در 1 اتمسفر تنظیم میشود. در نتیجهٔ این دما و فشار، میتوان آلودگی ها را از سطح مواد زدود. اما خوب است بدانیم همه مواد به این روش استریل نمیشوند چرا که برخی از اتوکلاو کلاس b نمیتوانند دمای بالا را تحمل کنند؛ البته در اینگونه موارد میتوان از روشهای دیگری بهره برد.

ممکن است برای اطمینان از صحت عملکرد دستگاه و استریلیزاسیون از روش های زیر استفاده شود:

اندیکاتور بیولوژیکی و میکروبی (به منظور کنترل بار)

تست PCD و تست BOWIE-DICK (به منظورکنترل تجهیزات)

اندیکاتور شیمیایی بخار (به منظورکنترل پک های بیمارستانی)

نکته دیگری که که در مورد اتوکلاو کلاس b حائز اهمیت است، تاثیر منفی هوا در کارکرد آن است چراکه هوا، منجر به افزایش زمان مورد نیاز برای استریلیزه کردن میشود؛ از این رو سیستم دستگاه، هوا را تاحد ممکن از آن خارج میکند.

انواع اتوکلاو کلاس b :

اتوکلاو ها بر اساس نوع منبع حرارتی به 2 دسته اتکلاو های رومیزی گازی و اتوکلاو های برقی تقسیم میشوند و با توجه به نوع و دسته ابزارات قابل استریل به سه کلاس N,S,B طبقه بندی می شوند. در مورد اتوکلاو های بیمارستانی با توجه به وجود یا عدم وجود پمپ خلا در دستگاه به دو نوع پری و وکیوم دسته بندی میشوند.

اتوکلاو کلاس B :

اتوکلاو کلاس b نوعی از اتوکلاوهاست که میتواند تمامی انواع ابزار ها و وسایل پوشش دار و بدون پوشش دار ،مواد و ابزار نساجی ،ابزار سوراخ دار مدل A و B را استریل کند این دسته از اتوکلاو کلاس b از پمپ وکیوم قدرتمندی برخوردار است که به همین دلیل میتواند تا حدود 0.9 بار خلاء ایجاد کند.دما و فشار تنظیم شده در این کلاس از اتوکلاو ها بر اساس استاندارد های بین المللی است و بر اساس این استاندارد ، ابزارآلات در دمای 121 درجه سانتیگراد با فشارbar 1.2 حداقل به مدت 15 دقیقه ،و در دمای 134 درجه با فشارbar 1.2 حداقل به مدت 3 دقیقه تحت تاثیر فرایند استریلیزاسیون قرار میگیرد. از نیاز های ضروری و مهم دنیای آزمایشگاهی و ضروری استریل کردن تجهیزات ، محلول ها ،محیط های کشت است .

آیا شما اطلاعات خاصی درباره اتوکلاو ایرانی دارید؟ در صورتی که پاسختان خیر است، می توانید این مقاله را تا پایان مطالعه کنید تا هم با نوع اتوکلاو ایرانی آشنا شوید و هم درباره نحوه بررسی کار اتوکلاو آشنا شوید. می توان گفت دغدغه تعداد زیادی از کسانی که خریدار اتوکلاو ایرانی هستند این تصور را دارند که این نوع اتوکلاو از استانداردهای لازم برخوردار نیست و فقط مارک های خارجی اتوکلاو دارای کیفیت بالایی هستند، اما باید بیان کنم کاملا در اشتباه هستید، فناوری ساخت اتوکلاو ایرانی علاوه بر اینکه دارای کیفیت و استانداردهای جهانی عالی است بلکه مزیت اتوکلاو ایرانی این است که دارای قیمت بسیار مناسب نسبت به نوع اتوکلاو خارجی است.

اتوکلاو ها 2 نوع اصلی دارند که به قرار زیر است:

صفحه اتوکلاو بیمارستانی در رو به رو : این اتوکلاو ها به شکل جعبه هستند و آب را به بخار تبدیل می کنند. این اتوکلاوها توسط اپراتورهای با تجربه و در اغلب آزمایشگاه ها و نیز بیمارستان ها مورد استفاده قرار می گیرند. اپراتور میتواند دما و طول مدت استریلیزاسیون را تنظیم کند.

صفحه اتوکلاو در بالا : این مدل نیز همچون اتوکلاو قبلی است که باید توسط افراد با تجربه در این امر استفاده شده و دما و فشار آن به طور مداوم کنترل گردد. این نوع اتوکلاوها، به منبع حرارت خارجی نیاز دارند، از این رو ممکن است خطرناک باشند پس در استفاده از این دستگاه دقت لازم را داشته باشید.

اتوکلاو ها با توجه به نوع وسایل استفاده شده در آنها، به 3 کلاس N، S، B  تقسیم بندی میشوند :

اتوکلاو کلاس N

این نوع از اتوکلاو بیمارستانی قادر به  ضد عفونی کردن مواد پوشش دار نمی باشد و بر اساس استاندار هایش، فقط مواد و وسایل بدون پوشش و نیز بدون حفره را استریل میکند.

اتوکلاو کلاس S

تجهیزاتی که در این نوع اتوکلاو ها ضد غفونی می شوند، توسط کارخانه تولید کننده ی این دستگاه تعیین می شود. این تجهیزات به طور کلی شامل ابزارآلات جامد با پوشش و یا فاقد پوشش ، ابزارهایی که دارای حفره هستند و به شکل حرف B می باشد و سایر تجهیزاتی که کارخانه تعیین می شکند، می باشند.

اتوکلاو کلاس B

اتوکلاو بیمارستانی از دو نوع قبلی پرکاربرد تر است و قادر به استرلیزاسیون انواع مختلفی از وسایل جامد(پوشش دار و بدون پوشش)، وسایل نساجی، وسایل حفره دار نوع A  و نوعB   میباشد. وکیوم این کلاس، از کلاس S  قدرتمند تر بوده و توانایی ایجاد حدودا 0.9- بار خلأ را دارد. بیشترین کاربر این نوع اتوکلاو ها در دندانپزشکی می باشد.

همانطور که پیشتر گفتیم، اتوکلاو کلاس b به منظور استریل کردن مواد و ابزار موجود در مراکز بهداشتی و درمانی می باشد. اتوکلاو، شکل های مختلف باکتری ها، ویروس ها، انگل ها، قارچ ها و اسپورها را از بین میبرد. اساس کار اتوکلاو کلاس b ، افزایش دما و تنظیم فشار است که دمای آن با بخار کردن آب حاصل میشود؛ فشار این دستگاه نیز اغلب در 1 اتمسفر تنظیم میشود. در نتیجهٔ این دما و فشار، میتوان آلودگی ها را از سطح مواد زدود. اما خوب است بدانیم همه مواد به این روش استریل نمیشوند چرا که برخی از آنها نمیتوانند دمای بالا را تحمل کنند؛ البته در اینگونه موارد میتوان از روشهای دیگری بهره برد.

ممکن است برای اطمینان از صحت عملکرد دستگاه اتوکلاو کلاس b و استریلیزاسیون از روش های زیر استفاده شود:

اندیکاتور بیولوژیکی و میکروبی (به منظور کنترل بار)
تست PCD و تست BOWIE-DICK (به منظورکنترل تجهیزات)
اندیکاتور شیمیایی بخار (به منظورکنترل پک های بیمارستانی)
نکته دیگری که که در مورد این دستگاه حائز اهمیت است، تاثیر منفی هوا در کارکرد آن است چراکه هوا، منجر به افزایش زمان مورد نیاز برای استریلیزه کردن میشود؛ از این رو سیستم دستگاه، هوا را تاحد ممکن از آن خارج میکند.

موارد استفاده از اتوکلاو بیمارستانی

اتوكلاو بیمارستانی براي حذف مطمئن 1 ميكرو ارگانيسم هايي كه روي اشياي مورد استفاده در فعاليتهاي تشخيصي، درماني يا مراقبتي در مؤسسات بهداشتي)بيمارستانها، آزمايشگاهها( وجود دارند طراحي شده است. از اتوكلا و به طور گسترده در صنايع موادغذايي و دارويي استفاده مي شود

و در آزمايشگاه، مواد و تجهیزات آزمایشگاهی با اهداف زير استريل مي گردند:

1. براي تهية مواد مورد استفاده جهت كشت باكتري شناسي لوله هاي آزمايش، پي پت، ظروف محيط كشت و غيره و به منظور اجتناب از آلودگي آنها.

2. براي تهية وسايل مورد استفاده در نمونه گيري)همه بايد در شرايط استريل باشند:سوزن ها، لوله ها، ظروف .

3. براي سترون نمودن لوازم آلوده.

اتوكلاو بیمارستانی در اندازه هاي مختلف در دسترس هستند. كوچكترين آنها، نوع روميزي و بزرگترين آنها دستگاههاي پيچيده اي هستند كه براي بهره برداري نيازمند مراحل پيش از نصب مي باشند. حجم اتاقك سترونسازي به عنوان مرجع درنظر گرفته شده و اندازه گيري اتوكلاو با واحد دسي مترمكعب و يا ليتر سنجيده ميشود. براساس نحوه كنترل عملكرد اتوكلاوها ، مدلهاي دستي، نيمه خودكار و يا تمام خودكار وجوددارند.